Lokomotywa przeznaczona była do lekkiej pracy manewrowej na stacjach osobowych i towarowych, do obsługi pociągów ratunkowych i specjalnych oraz do obsługi transportu wewnątrzzakładowego kopalń, hut i innych zakładów przemysłowych.
Prototyp powstał w 1957 r. w chrzanowskim „Fablok-u”. Lokomotywa została zaprojektowana przy wykorzystaniu zespołów produkcji polskiej, które wcześniej służyły innym celom. Silnik wysokoprężny „Wola” o mocy 220 kW był stosowany wcześniej w pojazdach specjalnych (ciągnikach gąsienicowych, dźwigach). Prądnica główna prądu stałego była adaptacją prądnicy stacyjnej i po raz pierwszy została zastosowana jako prądnica trakcyjna. Do napędu wózków wykorzystano elektryczne silniki trakcyjne stosowane w taborze tramwajowym. Aparaturę elektryczną dobrano z lokomotyw elektrycznych.
Lokomotywy SM30, wielokrotnie modernizowane, przez wiele lat były podstawowym taborem spalinowym przeznaczonym do prac manewrowych. Pewna liczba tych lokomotyw (oznaczona jako SP30) została przystosowana do prowadzenia i ogrzewania prądem o napięciu 500V lekkich pociągów pasażerskich o masie 60 t, prowadzonych z prędkością 60 km/h.
Lokomotywa SM30 została przekazana do Skansenu w Zduńskiej Woli Karsznicach z MT Lublin, gdzie służyła do prac manewrowych. W służbie było ok. 600 lokomotyw tego typu (w PKP 302).